.
De samenleving verdient een pluim: het werk van Kick Out Zwarte Piet is gedaan
Bron: www.trouw.nl
Een pluim voor de Nederlandse samenleving, kan wel voorzichtig geconcludeerd worden na de aankondiging van Kick Out Zwarte Piet-voorman Jerry Afriyie: zijn actiegroep 5 december 2025 stopt ermee. De doelen zijn gehaald, zegt hij; in veel sinterklaasoptochten is Zwarte Piet verdwenen of opgegaan in een mix van roetveeg- en andersoortige Pieten.
"In 2010 kon negentig procent van het land nog zeggen: 'Ik heb nooit gehoord dat iemand iets tegen Zwarte Piet heeft'. Dat kan nu niet meer. Er zijn nu minder dan vijftig gemeenten die nog een intocht hebben met Zwarte Piet, en zij beseffen dat ze achterlopen. Zwarte Piet is gedenormaliseerd", zegt Jerry Afriyie.
Waarom deze pluim? Wie een stap terug zet en met wat meer relatieve afstand de pietendiscussie beschouwt, ziet dat 'de samenleving', gedomineerd door een autochtone cultureelhistorische blik op tradities en gebruiken, zich in betrekkelijk korte tijd inschikkelijk en gevoelig heeft getoond voor nieuwe inzichten op deze racistische figuur die samen met de goedheiligman optrok.
Makkelijk liep dat debat echter niet. Aanvankelijk werd er verontwaardigd gereageerd op de inzet van Kick Out Zwarte Piet die immers volgens sommigen een kinderfeest verpestte. Dat had toch niets met racisme te maken. De actiegroep die in tal van gemeenten demonstreerde vooraf en tijdens sinterklaasoptochten heeft heel wat te verduren gekregen. Er is regelmatig geweld gebruikt door tegen-demonstranten, en Kick Out-activisten werden opgepakt. Bij Dokkum werd in 2017 op de snelweg een bus met demonstranten gestopt door 'blokkeerpieten', bij Staphorst werden in 2022 nog activisten onthaald op stenen, eieren en grof geweld. Op sociale media werden activisten onthaald op racistische drek.
Niet in de laatste plaats premier Rutte
Desondanks begon er iets te veranderen in de samenleving en groeide het ongemak met deze figuur. De luxe winkelketen de Bijenkorf stopte met Zwarte Piet, evenals vele andere grote en kleine winkels. Het invloedrijke Sinterklaasjournaal introduceerde geleidelijk aan nieuwe, veelkleurige pieten. Scholen volgden. Bibliotheken leenden geen boeken meer uit waarin Zwarte Piet voorkwam. In 2015 riep een VN-rapport Nederland op een streep te zetten door de racistische Zwarte Piet. Ook grote delen van de politiek gingen om, niet in de laatste plaats premier Rutte. Het pleit was definitief beslecht toen PVV-dorp Volendam in 2021 besloot Zwarte Piet in de ban te doen.
Spiegelbeeldig verdienen uiteraard Jerry Afriyie en vele andere demonstranten de grootste pluim, omdat ze bereid waren tegen de stroom in te zwemmen en het karakter van deze figuur publiekelijke aan de orde te stellen. Het debat was rumoerig, spannend en bij tijd en wijle afkeurenswaardig gewelddadig, maar het luisterend oor was er ook. En dat heeft gewonnen.
"In 2010 kon negentig procent van het land nog zeggen: 'Ik heb nooit gehoord dat iemand iets tegen Zwarte Piet heeft'. Dat kan nu niet meer. Er zijn nu minder dan vijftig gemeenten die nog een intocht hebben met Zwarte Piet, en zij beseffen dat ze achterlopen. Zwarte Piet is gedenormaliseerd", zegt Jerry Afriyie.
Waarom deze pluim? Wie een stap terug zet en met wat meer relatieve afstand de pietendiscussie beschouwt, ziet dat 'de samenleving', gedomineerd door een autochtone cultureelhistorische blik op tradities en gebruiken, zich in betrekkelijk korte tijd inschikkelijk en gevoelig heeft getoond voor nieuwe inzichten op deze racistische figuur die samen met de goedheiligman optrok.
Makkelijk liep dat debat echter niet. Aanvankelijk werd er verontwaardigd gereageerd op de inzet van Kick Out Zwarte Piet die immers volgens sommigen een kinderfeest verpestte. Dat had toch niets met racisme te maken. De actiegroep die in tal van gemeenten demonstreerde vooraf en tijdens sinterklaasoptochten heeft heel wat te verduren gekregen. Er is regelmatig geweld gebruikt door tegen-demonstranten, en Kick Out-activisten werden opgepakt. Bij Dokkum werd in 2017 op de snelweg een bus met demonstranten gestopt door 'blokkeerpieten', bij Staphorst werden in 2022 nog activisten onthaald op stenen, eieren en grof geweld. Op sociale media werden activisten onthaald op racistische drek.
Niet in de laatste plaats premier Rutte
Desondanks begon er iets te veranderen in de samenleving en groeide het ongemak met deze figuur. De luxe winkelketen de Bijenkorf stopte met Zwarte Piet, evenals vele andere grote en kleine winkels. Het invloedrijke Sinterklaasjournaal introduceerde geleidelijk aan nieuwe, veelkleurige pieten. Scholen volgden. Bibliotheken leenden geen boeken meer uit waarin Zwarte Piet voorkwam. In 2015 riep een VN-rapport Nederland op een streep te zetten door de racistische Zwarte Piet. Ook grote delen van de politiek gingen om, niet in de laatste plaats premier Rutte. Het pleit was definitief beslecht toen PVV-dorp Volendam in 2021 besloot Zwarte Piet in de ban te doen.
Spiegelbeeldig verdienen uiteraard Jerry Afriyie en vele andere demonstranten de grootste pluim, omdat ze bereid waren tegen de stroom in te zwemmen en het karakter van deze figuur publiekelijke aan de orde te stellen. Het debat was rumoerig, spannend en bij tijd en wijle afkeurenswaardig gewelddadig, maar het luisterend oor was er ook. En dat heeft gewonnen.
Terug