NL
.
Racisme, 5 vragen na het bloedbad in Buffalo (VS), waar 10 doden vielen
Racisme, 5 vragen na het bloedbad in Buffalo (VS), waar 10 doden vielen
De 18-jarige witte man die afgelopen weekend in het Amerikaanse Buffalo tien mensen doodschoot in een supermarkt, zou voorafgaand aan de schietpartij een racistisch manifest hebben gepubliceerd. Het is de derde aanslag met een racistisch motief in een paar jaar tijd. Wat is er precies aan de hand in de VS? Vijf vragen aan Amerika-correspondent Erik Mouthaan.

Het manifest heeft als titel 'The Great Replacement Theory' een complottheorie die al langere tijd rondgaat en de afgelopen 10 jaar meer aanhang krijgt. Mensen die hierin geloven denken dat witte mensen in Europa en de VS worden vervangen door minderheden. Terroristen zoals Anders Breivik (Oslo, 2011) en Brenton Harrison Tarrant (Christchurch, 2019) gebruikten de theorie voor hun aanslagen.

In de VS waren er ook al eerder dit soort racistische aanslagen: in 2018 schoot een man 20 bezoekers in een synagoge in Pittsburg dood en in 2019 was er een aanslag op latino's in El Paso.

1. Wat staat er in het manifest van de schutter in Buffalo?
De schutter Payton Gendron schrijft in het manifest dat hij zich tijdens de pandemie verveelde op zijn tienerkamer en op de website 8chan ging kijken. Hij ontdekte daar allerlei verhalen over hoe witte mensen zich niet goed genoeg zouden voortplanten, en hoe andere bevolkingsgroepen sneller groeien. Hij radicaliseerde, en ging geloven in de theorie van 'omvolking': dat witte burgers bewust vervangen zouden worden burgers van kleur.

Uiteindelijk kwam hij tot de daad van dit weekend. Ooggetuigen vertellen in onderstaande video dat ze een man in een militair uniform zagen, die ineens begon te schieten:

2. Waar komt dit extreemrechtse, racistische gedachtegoed vandaan?
Het gaat al decennia rond in de neonazi gemeenschap, maar wordt sinds de jaren 2000 herhaaldelijk aangehaald door massamoordenaars. In de verhaallijn op internet, zou de verandering in de bevolkingssamenstelling bewust georkestreerd zijn door 'linkse elites' die aangestuurd zouden worden door machtige joodse mannen.

Het doel zou zijn om meer linkse kiezers te importeren, zodat 'klassieke Amerikanen' of de 'traditionele inwoners' (lees: witte inwoners) minder macht hebben. Hier is geen bewijs voor, het is een complottheorie op basis van racisme.

3. Waarom leeft dit gedachtegoed nu op?
In de VS en ook in andere landen verandert de bevolking snel. In Amerika zullen witte mensen in het jaar 2045 niet meer in de meerderheid zijn. Ze zijn dan gewoon één van de bevolkingsgroepen, weliswaar de grootste groep, maar niet meer de meerderheid. Sommige mensen kunnen dat moeilijk aanvaarden en spreken van het einde van een cultuur.
Miniatuurvoorbeeld Lees ook:
Schutter supermarkt Buffalo eerder al geestelijk onderzocht

4. Blijft dit beperkt tot vage hoeken van het internet?
De onjuiste theorie van omvolking wordt in afgezwakte vorm ook verspreid door Fox News, de rechtse kabelzender. Presentatoren op die zender zeggen avond aan avond tegen hun witte kijkers dat 'u vervangen wordt voor immigranten' of dat president Biden 'de rassenmix van dit land radicaal wil wijzigen'. Gasten op de zender praten over 'een oorlog tegen witte mensen'.

En omdat Fox een enorme impact heeft op de de republikeinse partij zie je nu ook politici spreken over een 'invasie aan de zuidelijke grens' met als bedoeling 'vervanging'.

5.  Weten we hoe groot de groep is die deze 'omvolkingstheorie' aanhangen?
Niet exact, maar Amerika's grootste persbureau, Associated Press, liet een peiling uitvoeren. Dertig procent van de ondervraagden gaf aan te denken dat er 'een poging wordt gedaan om in de VS geboren Amerikanen te vervangen voor immigranten met het oog op verkiezingswinst'.

Aanhang 'omvolkingstheorie' in Nederland
Nederland kent, historisch gezien en in tegenstelling tot landen om ons heen, weinig rechtsextremistische organisaties en activiteiten. Dat zegt de NCTV, de Nationaal Coördinator Terrorismebestrijding en Veiligheid. Rechts-extremistische groepen in Nederland hebben een lage organisatiegraad, missen charismatische leiders, kennen een gebrekkige samenwerking en zijn onderling vaak verdeeld.

De grootste dreiging is op dit moment het 'accelerationisme'. Aanhangers van deze ideologie verheerlijken en rechtvaardigen terroristisch geweld om zo versneld een rassenoorlog te ontketenen. Zij willen chaos creëren en het huidige politieke bestel vervangen door een witte (nationaalsocialistische) etnostaat. De omvolkingstheorie is binnen deze kringen populair. Naar schatting zijn er in Nederland enkele honderden jongeren die zich online met dit gedachtegoed bezighouden en van enkele gaat een dreiging uit, staat in het meest recente rapport van de NCTV. Het gaat meestal om jonge mannen met psychosociale en/of persoonlijke problemen, maar het kunnen ook 'systeemhatende woedende burgers' zijn.

ZPIR: Wat nauwkeurig uit de massamedia wordt gehouden is het feit dat de schutter (links op de foto hieronder) dezelfde nazi-symboliek gebruikt als de extreem-rechtse elementen die deel uit maken van het Oekraïens leger. Hieronder het logo van AZOV (midden) dat hiervan een integrale component is en waarvan een vooraanstaand lid recent nog het Grieks parlement toesprak. President Zelensky deed dit ook voor de andere Europese parlementen.

Terug