NL
.
Oostende, het laatste neokoloniaal bolwerk in België
Oostende, het laatste neokoloniaal bolwerk in België
Oostende heeft de afgelopen decennia altijd een tweestrijd gekend tussen enerzijds de aanwezige goed georganiseerde ex kolonialen en aanhangers van oa LeopoldI II (die er zelfs een herdenkingsteken mochten opzetten naast het stadhuis waar ze jaarlijks nog een bloemenkrans neerleggen) en een bonte coalitie van kunstenaars en activisten die jaarlijks enkele activiteiten en acties voerden rond de misdaden van LeopoldII of over de inspiratie van Lumumba. De kroniek van het moeizame proces van dekolonisering in Oostende.

Lumumbaplein
Sinds bijna 20 jaar wordt herhaaldelijk geprobeerd om een straat of plein naar Lumumba te noemen maar steeds werd dit op de lange baan geschoven of waren er soms wisselende en verrassende coalities om dit te verhinderen.

Laatst stemde Groen inclusief de voorzitter van de Congocommissie Wouter Devriendt tegen het voorstel om het plein achter het reusachtig standbeeld van LeopoldII aan de drie Gapers Lumumbaplein te noemen om zuiver politiek strategische redenen want hij wou zijn coalitie met NVA en openVLD niet hiervoor op het spel zetten. Nochtans was het Groen die herhaaldelijk vanuit de oppositie hetzelfde voorstel had ingediend.

Veel zal echter beginnen te veranderen na de betoging van 7 juni 2020 aan het enorme standbeeld van LeopoldII op de zeedijk waar in Oostende toen een 300 tal mensen van alle slag bijeenkwamen voor een betoging ter herinnering van Floyd en tegen het standbeeld en in solidariteit met de betogers in Brussel waar 10.000 mensen samenkwamen. Tevens was er een oproep om het standbeeld te verwijderen dat online door 9.000 mensen werd ondertekend.

De burgemeester Tommelein gedoogt de betoging (maar had waarschijnlijk niet zoveel volk verwacht, meestal komen slechts een paar tiental personen maximum naar een dergelijke politieke publieke actie in Oostende). Nadien beloofde hij overleg maar dat heeft tot nu toe nog nooit plaatsgevonden. De lokale groene schepen Beirens zei dat er een heel plan zou komen en beloofde dat het negationistisch bordje naast het standbeeld zou aangepast worden omdat het in feite een grote schande is dat men een dergelijk bordje durft te hangen. Dit is nog altijd niet gebeurd.

Oostende tegen Racisme
Het was de eerste keer dat mensen uit verschillende strekkingen en van verschillende afkomst samen opkwamen en deze dynamiek moest beter worden gebundeld. Hieruit ontstond het platform 'Oostende tegen Racisme' waardoor contacten werden opgebouwd met het middenveld. Het stadsbestuur bleek helemaal niet geïnteresseerd in enig overleg al had ze het regelmatig over een overleg en dat ze praatte met verschillende actievoerders in het binnenland (die ons dan vroegen waarom wij niet werden betrokken waarop we het antwoord schuldig moesten blijven).

Ondertussen probeerde een kleine groep activisten een herdenkingsplaats voor Lumumba op te zetten aan het standbeeld op 30 juni (de onafhankelijkheid van Congo) maar kreeg te horen dat ze dan een Coronaboete zouden krijgen al deed het stadsbestuur alle moeite om dat nergens op papier te zetten.

Nadien wilden Piet Wittewrongel en een klein aantal actievoerders zijn beeld van Lumumba op 21 juli naar café Kaap naast het standbeeld van LeopoldII brengen om het in te huldigen. De plaatselijke politie had 3 combi's met agenten en de hondenbrigade opgetrommeld om dit te verhinderen. Ondanks onderhandelingen wou de burgemeester van geen enkele publieke politieke actie op 21 juli weten rond het standbeeld en zeker als dat symbolisch was.

Om te verhinderen dat het beeld zou worden in beslag genomen werd de actie dan maar even afgeblazen en werd het beeld er nadien toch tentoongesteld. Ondertussen hadden de lokale actievoerders ook opgeroepen om het grote standbeeld niet verder te beschadigen of te bekladden in de ijdele hoop om zo het overleg met het stadsbestuur alle kansen te geven maar er kwam geen enkele vraag of uitnodiging van hen.

Fascistische marcheerders
Toen de fascisten eind augustus 2020 vrijelijk over de zeedijk van Oostende konden wandelen onder plaatselijke politiebescherming vond het platform Oostende tegen Racisme dat een betoging voor democratie en tegen Racisme moest worden georganiseerd als publiek antwoord op deze schandalige mars en politie - en politieke bescherming.

Eerst werd dit toegezegd en werden met de politie zelfs aangepaste afspraken gemaakt over de datum en het parcours maar een week voor de uiteindelijke mars moest het worden afgeblazen omdat de organisatoren van 'Oostende Tegen Racisme' op het politiekantoor werden uitgenodigd om te horen dat indien de mars zou plaatsvinden ze zouden worden vervolgd omdat het toch geen toelating zou krijgen. Hierna volgden een aantal intensieve dagen waarbij het stadsbestuur probeerde haar eigen disinformatie te verspreiden terwijl 'Oostende Tegen Racisme' toch probeerde een compromis te vinden.

Maar het werd snel duidelijk dat Burgemeester Tommelein meer begaan was met de verlangens van de fascistische marcheerders op zijn dijk dan met de democraten in zijn stad die hen van antwoord wilden dienen. Er kwam dus geen mars maar Oostende hing vol met affiches met het hoofd van Martin Luther King, het icoon van Oostende Tegen Racisme.

Dekolonisering is taboe
Naar aanleiding van de internationale dag tegen racisme op 22/03 wou het middenveld daar activiteiten rond ontwikkelen in samenwerking met het stadsbestuur. Ondanks het feit dat de lokale activisten altijd gezegd hebben dat een discussie rond racisme in Oostende slechts zin heeft indien ook haar publieke ruimte moderner en aangenamer wordt door een dekolonisering, mocht dit onderwerp niet worden aangesneden op de webinar met het stadsbestuur dat op Chineze wijze werd geleid.

De activisten hebben wel hun onafhankelijkheid behouden en de dag voordien hebben sommigen een pot rode verf over een kleiner LeopoldII standbeeld gegoten, tot grote woede van de burgemeester die de volgende dag combi's met agenten rondjes liet rijden bij de standbeelden om ze te beschermen en om affiches tegen leopoldII te verwijderen. Ook na deze webinar is er op het vlak van dekolonisatie van de openbare ruimte in Oostende geen enkele vooruitgang.

Op informele wijze werd geprobeerd om met de verantwoordelijke groene schepen een soort compromis voor te stellen waardoor een paar beperkte ingrepen werden gedaan die toch een zekere dekolonisatie zou inhouden en waarmee de verschillende groepen activisten konden leven en waardoor we konden overgaan tot de andere belangrijke onderwerpen.

Dit was de verwijdering van het kleine LeopoldIi standbeeld, een plakkaat op een aantal gebouwen dat ze gebouwd waren met bloedgeld uit Congo en vooral het schilderen van LeopoldII op zijn groot paard in het rood. De reden was dat het stadsbestuur een tegenbeeld had beloofd en daarvoor een aantal voorstellen had ontvangen maar had gekozen om een paar kilometer verder op een appartementsgebouw dat binnenkort zou worden afgebroken een streetart portret van LeopoldII zonder hoofd te laten schilderen.

Het is niet slecht maar het staat op de totaal verkeerde plaats en blijft er niet lang genoeg staan om als een echt tegenbeeld te kunnen dienen. Indien LeopoldII op zijn paard zou worden rood geschilderd (zoals gebeurde tijdens een actie in Brussel tegen een identiek beeld achter het koninklijk paleis). Op de gemeenteraadszitting verklaarde de groene schepen Beirens dat ze dit compromis nooit zou aanvaarden, onder het goedkeurend oog van de voorzitter van de gemeenteraad Wouter Devriendt. Hieruit bleek dus dat niet alleen de formele vragen tot overleg maar zelfs informele vragen niet serieus kunnen worden genomen met dit stadsbestuur. De vertrouwensbreuk is dus totaal als er zelfs achter de schermen niet meer in vertrouwen kan worden gepraat.

De stoeten ostendenoare
Wat gebeurt in Oostende is volledig in tegenstelling met wat er gebeurt in de andere steden in België waar wel gesprekken bezig zijn of werden gehouden en waar specifieke kleine of grote acties werden ondernomen. En in deze steden zitten soms liberalen en groen of christendemocraten ook mee aan de bestuurstafel.

Alleen in Oostende slagen diezelfde partijen er totaal niet in om zelfs maar een begin te maken van een gesprek over een dekoloniseringsproces. Soms verwijzen ze naar een noodzakelijke publieke consultatie maar dit gaat voorbij aan de vaststelling dat beslissingen over de inrichting van de openbare ruimte ook (en in feite vooral) moeten rekening houden met de minderheden. Dit is vb het geval voor oa homosexuelen waarvoor men zelfs zebrapaden aanpast.

Het is in deze context dat na een aantal acties tegen het kleine standbeeld van LeopoldII met verf maar ook met andere symboliek de actiegroep 'de stoeten ostendenoare' het effectief wegnam. De gemeente heeft een klacht neergelegd bij het gerecht wegens diefstal. De meest bekende actie- voerders hebben er echter wel bij alle andere actievoerders op aangedrongen dat zij zelf niet zullen betrokken worden bij dergelijke acties en dat ze er ook niets over willen weten of horen, aangezien ze de meest logische doelwitten zouden zijn van een gerechtelijk onderzoek.

Zij hebben dus geen enkel idee waar dat beeld zich bevindt en wie dat zou kunnen hebben gedaan. De burgemeester zei dat hij alle gesprekken met de actievoerders hierbij opschort maar er zijn nooit gesprekken geweest en toen we in webinar gesprekken hadden over de organisatie van de mars voor democratie kregen we van de burgemeester te horen dat hij in Oostende geen enkele publieke politieke actie wou want dat politiek enkel en alleen in zijn showgemeenteraadszittingen kunnen plaatsvinden. Het is een vreemde opinie van een liberaal die trouwens zijn politiekorps actief gebruikt tegen lokale politieke acties van links. Dezelfde burgemeester die trouwens een fascistische mars wel toeliet.

De maat is vol
Maar hiermee is er ook nieuwe fase ingehuldigd. De lokale actievoerders hebben hun onafhankelijkheid op het vlak van actiekeuze volledig teruggenomen ten opzichte van de platformen aangezien er geen duidelijke concrete resultaten komen vanuit het stadsbestuur - tenzij je tevreden bent met beloften en veel blablabla.

Zoals van de voorzitter van de gemeenteraad Wouter Devriendt die als voorzitter van de federale Congocommissie op 30 juni in een tiktok filmpje verklaart dat LeopoldII uit het openbaar leven moet verdwijnen maar blijkbaar is dat met uitzondering van Oostende. De grote held uithangen in Brussel maar bange haas in eigen huis in Oostende.

Verleden weekend werd de buste van LeopoldII dan even op de sokkel van het verdwenen beeld van LeopoldII geplaatst door Piet Wittevrongel samen met Vlaamse Geuzen (twitter @v_geuzen) een nieuw onafhankelijk netwerk van activisten voor een democratisch, groen en sociaal Vlaanderen zonder bindingen met partijen of bepaalde groepen.

De foto haalde de nationale pers en lokaal kreeg het ook de nodige aandacht. Het kon er niet blijven omdat het anders toch in beslag zou zijn genomen of weggenomen door neokolonialisten. Het kon ook nergens op een publieke ruimte worden gestald en Stad Oostende heeft steeds geweigerd om het beeld in ontvangst te nemen toen de kunstenaar het aanbood.

Momenteel is het te bezichtigen in het Belgisch Afrikaans café Black and White (gesloten op maandag) op het (sic) Leopoldsplein te Oostende. Het staat er in feite recht tegenover een beeld van LeopoldI op zijn paard dat in 1901 door LeopoldII werd ingehuldigd en waar jaarlijks ook de nationale feestdag even wordt herdacht. Dus uiteindelijk staat het nu toch op een erg symbolische plaats. Tevens worden nieuwe activiteiten en acties voorzien, naast aangename muziek en ontmoetingen want links moet ook leuk zijn en kunnen genieten van de leuke dingen des levens.

We kijken ook uit naar samenwerking en steun van andere groepen en activisten uit Vlaanderen aangezien Oostende het laatste grootste bastion van neokolonialisme blijkt te zijn waar LeopoldII en de kolonisatie nog altijd integraal deel uitmaken van de openbare ruimte en bescherming krijgen van de lokale machtshebbers alsof we 100 jaar geleden zijn. Oostende is ook de enige Leopoldville in belgië waar naast de verheerlijking van LeopoldII ook collaborateur LeopoldIII een herdenkingsplaat heeft en de wat minder ergere autocraat LeopoldI ook op z'n paard zit.

Klik hier voor het volledige artikel.

Terug