NL
.
Ontslagen, mishandeld en bedreigd: zij vechten tegen racisme
Ontslagen, mishandeld en bedreigd: zij vechten tegen racisme

Wie tegen racisme vecht, betaalt daar vaak zélf de prijs voor. Hoe hoog die prijs is, weten Marisella de Cuba, Naomie Pieter en Perle Miangue uit eigen ervaring. Ze werden ontslagen, gearresteerd en bedreigd.

Marisella de Cuba (48) verloor haar baan en privacy
Zomaar de telefoon opnemen, dat doet antiracismeactiviste Marisella de Cuba (48) niet meer. Er moest dan ook flink wat heen en weer geappt worden voorafgaand aan dit interview. Het laat wel zien hoe onveilig De Cuba zich voelt de laatste tijd. En dat heeft alles te maken met de ophef die ontstond na een actie van haar stichting.

In de nacht van 2 op 3 januari ging ze met haar stichting We Promise, die strijdt tegen racisme in West-Friesland, de straat op in haar stad Hoorn. 'Weg met J.P. Coen', krijtten zij en een andere activiste op de straatstenen bij het standbeeld van Jan Pieterszoon Coen. Het beeld zou geen plaats mogen hebben in haar stad, vindt De Cuba: het verheerlijkt de persoon die verantwoordelijk is voor de genocide op de Banda-eilanden in 1621.

Beelden van de actie leidden tot ophef in de media en zelfs tot aangifte van de Gemeente Hoorn. "En dat terwijl het om milieuvriendelijk krijt ging, dat verdwijnt na een regenbui. In Hoorn is racisme benóemen vele malen erger dan racisme zelf." De actie van We Promise belandde ook op GeenStijl, dat de stichting omschreef als een 'fascistische terreurgroep'. Het anonieme Twitter-account Vizier Op Links, dat naar eigen zeggen 'activistisch links onthult', deelde persoonlijke informatie over De Cuba aan meer dan vijftienduizend volgers, in een tweet die honderden keren werd gedeeld en geliket. De Cuba's werkgever, schadeverzekeraar CED, werd in de tweet getagd, en ontving zo honderden meldingen.

"Ik zat op mijn werk toen er boze mails binnenkwamen van mensen die me hadden gevonden via Vizier Op Links." Over de reactie van haar werkgever maakte De Cuba zich aanvankelijk geen zorgen; die wist van haar activisme, en had daar nooit moeilijk over gedaan. De schok was dan ook groot toen ze thuis door een leidinggevende werd gebeld. "Mijn contract werd niet verlengd, ik werd per direct vrijgesteld van werk en mag zelfs het pand niet meer in."

Pogingen om haar werkgever tot inkeer te laten komen haalden volgens De Cuba niets uit: haar uitleg over de krijtactie en tactieken van Vizier Op Links werd van tafel geveegd. Op een verzoek om de reden voor het niet verlengen van haar contract schriftelijk te bevestigen, ging de werkgever niet in. "Terwijl in een interne mail naar collega's wel is gezegd dat de krijtactie de reden is."

Wat De Cuba overkwam is een voorbeeld van 'doxing' (van het Engelse woord documents). Dat is een intimidatietactiek waarbij persoonlijke informatie van mensen op het internet wordt gedeeld. In het geval van De Cuba volgden veel bedreigingen aan haar persoonlijke adres. "Toen er online werd verwezen naar mijn inschrijving bij de Kamer van Koophandel, werd mijn adres gedeeld. Op mijn voordeur zijn stickers van zwarte piet geplakt." Ook kreeg de activiste Vizier Op Links-stickers toegestuurd. "Ik voel me niet meer veilig. Ik heb een beveiligingssysteem moeten aanschaffen. Telkens als er wordt aangebeld ben ik op mijn hoede."

Bescherming door de autoriteiten hoeft ze niet te verwachten, vertelt De Cuba. "Aangifte doen is bijzonder moeilijk. De politie zei dat 'bezig zijn met zulke thema's zulke reacties uitlokt' en dat ik moet stoppen met acties." Maar dat is de activiste niet van plan. "Ik doe dit juist omdat ik een veilige wereld wil voor de volgende generatie. Ik heb het recht om te demonstreren. Zwijgen is geen optie."

Naomie Pieter (31) raakte getraumatiseerd na aanvaring met agenten
De 31-jarige Naomie Pieter uit Amsterdam werd vorig jaar het gezicht van de Black Lives Matter-protesten in Nederland. In 2016 ging dat heel anders: tijdens een demonstratie van Kick Out Zwarte Piet (KOZP) werd zij hardhandig opgepakt bij een massa-arrestatie. Agenten omsingelden de bus waarmee zij uit Amsterdam wilden vertrekken om te demonstreren in Maassluis, zodat ze niet in konden stappen.

"We wilden weglopen, maar dat mocht niet. Er kwamen ME-busjes bij en er werd omgeroepen dat we waren aangehouden op basis van samenscholing, terwijl zij ons letterlijk in een hoekje hadden geduwd." Daarna brak politiegeweld los, zegt Pieter: "Mensen kregen vuisten in hun gezicht. Er werd aan mijn haar getrokken. Toen ik me vasthield aan een paal werd er op mijn schenen getrapt. Een agent veroorzaakte bij mij zelfs een bloedneus." Een paar uur lang zat ze vast. "Een traumatische ervaring."

"Tot deze ervaring leefde ik in een illusie", vertelt Pieter. "Ik dacht dat ik was geboren in een land waar ik gebruik kon maken van grondrechten. Maar na die arrestatie werd duidelijk: deze rechten zijn blijkbaar niet voor mij bedoeld." Veel vrouwen die toen werden opgepakt, zijn niet meer komen opdagen op demonstraties, vertelt ze. "Bij mij heeft de politie juist olie op het vuur gegooid."

In 2017 werd Pieter woordvoerder bij KOZP. "Natuurlijk dacht ik: moet ik dit wel doen? Ik zag hoe Jerry (Afriyie, red.) en Sylvana Simons door de media werden opgegeten. Maar ik dacht: nee, het werk dat ik gedaan wil krijgen is zoveel groter dan die shit."

Haar eerste online bedreigingen had Pieter toen al ontvangen. Die kwamen nadat ze een Facebook-evenement had aangemaakt als voorbereiding op een demonstratie tegen zwarte piet in Den Haag. Na media-optredens en demonstraties werden de bedreigingen heftiger, al blijven ze grotendeels online. "Het zijn toetsenbordgangsters die zeggen dat ze dat 'zwarte kutaapje die een kinderfeest kapotmaakt komen halen' en dat ik 'beter kan sterven'."

Op straat krijgt Pieter weinig met haat te maken, maar de bedreigingen maken haar wel achterdochtig. "Ik word paranoïde van de reacties online." Toen een vreemde zich op straat introduceerde als een racist en met haar in gesprek ging, bleek dat niet onterecht: "Tussen neus en lippen door zei hij dat hij weleens van plan was geweest me aan te vallen. Toen dacht ik: what the fuck, datgene waar ik bang voor ben kan realiteit worden."

Aangifte heeft Pieter nooit gedaan, al deed de rechtszaak die haar partner Clarice Gargard won haar inzien dat aangifte doen kán werken. 24 mensen kregen in die zaak taakstraffen en geldboetes opgelegd voor het achterlaten van discriminerende en opruiende berichten aan Gargards adres. "Maar door mijn eigen ervaringen ben ik wantrouwend. Als de politie zich tegen je keert in plaats van je beschermt om je grondrechten uit te oefenen, hoe kan ik dan denken dat diezelfde politie er voor me is bij een aangifte?"

Het idee dat autoriteiten je aanvallen in plaats van in bescherming nemen heeft voor Pieter ook mentale gevolgen. Omgaan met racisme is al traumatiserend genoeg, zegt ze. "Een therapeut helpt mij bij de verwerking en bij het toegeven dat racisme pijn doet. Ik blijf in balans door voor mezelf te zorgen en me te omringen met gelijkgestemden."

Perle Miangue (29) werd door racisten belaagd tijdens een Sinterklaasintocht
"In november van 2018 was ik toevallig in het centrum van Eindhoven om mijn zoontje weg te brengen, toen ik lawaai hoorde. Honderden hooligans waren afgekomen op de Sinterklaasintocht, waar KOZP-activisten demonstreerden tegen zwarte piet."

Hé, dit is wat ik op televisie heb gezien, dacht Miangue, die uit nieuwsgierigheid tussen publiek was gaan staan dat zich bij de activisten had verzameld. "Tot mijn grote verbazing was het een groot racistisch gebeuren met veel politie, burgers en kinderen. De KOZP-demonstranten werden bekogeld met Red Bull-blikjes en eieren, terwijl ze daar gewoon vredig stonden met hun borden."

Ze besloot haar steun te betuigen aan de activisten. "Ik zei: wat sterk dat jullie hier zijn, trek je er niks van aan. Toen de hooligans dat hoorden werd ik gegrepen door een stel mannen. Ik was als zwarte vrouw alleen en stond dichtbij. Een makkelijk doelwit."

Uit zelfverdediging besloot Miangue de situatie te filmen met haar telefoon, en live op Facebook te delen, terwijl er aan haar werd getrokken en geduwd. "De politie stond nog geen meter van mij vandaan, maar deed niets. Pas toen ik schreeuwde: wáár is de politie?! werd er ingegrepen."

Een dag later ging een video van VICE waarin Miangue te zien is, viral. Ze had geen idee dat ze gefilmd was, maar is VICE dankbaar: "Anders was Eindhoven ermee weggekomen. Door de beelden werd duidelijk dat de KOZP-activisten daar zonder agressie hun burgerrechten stonden uit te oefenen, en werden belaagd vanwege hun huidskleur en standpunten."

Kort daarna stond de telefoon van Miangue roodgloeiend. "Mijn mailbox en sociale media-accounts moest ik afschermen. Mensen hadden foto's van mijn kind en mijn adres gedeeld. Echt een beangstigende periode." Uit angst dat haar kind zou worden gepest, nam Miangue contact op met de schooldirectie. "Die had alle begrip en zou goed op hem letten. Maar vervolgens werd ik door ouders niet meer gegroet, omdat ze pro-Piet zijn."

Waar de hatelijke reacties haar in 2018 nog online bereikten, volgde in 2019 een fysieke aanval op straat. "Ik liep naar de supermarkt. Een man herkende me van tv en begon uit het niets tegen me te schreeuwen. Voor ik het wist kwam er een vuist op me af die ik gelukkig net kon ontwijken. Omstanders grepen gelukkig in en kwamen direct naar me toe."

De mishandeling tijdens de Sinterklaasintocht in Eindhoven was voor Miangue een startsein: ze organiseert tegenwoordig antiracismeprotesten in heel Nederland. "Was ik een witte vrouw die door mannen van kleur werd aangevallen, dan was er enorme ophef geweest. Nu werd er vooral weggekeken en verdraaiden media de situatie. Die doen alsof er twee agressieve kampen zijn, maar dat is niet zo. Demonstranten gaan vredig te werk, de tegenpartij zaait haat."

Over het algemeen voelt Miangue zich veilig, maar haar vertrouwen in de medemens is wel geschaad. "Ik had nooit gedacht dat ik op basis van mijn standpunten en burgerrechten kon worden aangevallen. Blijkbaar moet mijn generatie hier nog voor strijden. En ik als Afrikaanse Nederlander uit de Democratische Republiek Congo, een land dat zich heeft moeten onttrekken aan kolonialisme en racisme, zal dat blijven doen. Ik put moed uit de strijd die mijn voorouders hebben gestreden."

Klik hier voor het volledige artikel.

Terug