NL
.
Meeste scholen nemen voor het eerst afscheid van Zwarte Piet
Meeste scholen nemen voor het eerst afscheid van Zwarte Piet
Slechts 1 op de 10 basisscholen verwelkomt deze week Zwarte Pieten. Een meerderheid stapt dit jaar over op roetveegpieten.

Een ruime meerderheid van alle basisscholen, 88 procent, heeft bij de viering van het Sinterklaasfeest afscheidgenomen van Zwarte Piet. Dat blijkt uit een steekproef van de Volkskrant onder meer dan driehonderd scholen verspreid over het land. Zo'n 54 procent van de scholen doet dat nu voor het eerst: vorig jaar hadden zij nog volledig geschminkte pieten rondlopen. Een kleinere groep scholen, 34 procent, was in voorgaande jaren al overgestapt op de roetveegpiet.

Nog ruim eenderde van de Nederlanders is voorstander van het behoud van Zwarte Piet, blijkt uit onderzoek.

De meeste scholen die dit jaar overstappen op roetveegpieten noemen het maatschappelijke debat over racisme en Zwarte Piet als aanleiding. Een volledig geschminkte Piet zou onnodig grieven en niet meer van deze tijd zijn.

Toch is er een opvallend aantal schooldirecteuren dat meent dat de overstap geen eigen beslissing is geweest. De keuze zou door het bestuur van de scholengroep zijn gemaakt, dat heeft de voorkeur om vanaf dit jaar het voorbeeld van het Sinterklaasjournaal te volgen. In het NPO-programma komen sinds vorig jaar enkel roetveegpieten voor.

Op geen enkele school uit deze steekproef leidde de keuze dit jaar tot ophef onder ouders of personeel.
Lesmateriaal aangepast

De omwenteling op basisscholen heeft niet alleen invloed op de Pieten. Sommige Sinterklazen, waarmee in sommige gevallen scholen al jarenlang samenwerkten, wilden niet langskomen zonder een Zwarte Piet. In een aantal gevallen hebben schooldirecteuren daarom vervanging moeten vinden voor de Sint. Ook lesmateriaal en de aankleding van de school zien er dit jaar anders uit: in kleuterklassen zijn prentenboeken vervangen, stickers en liedjes aangepast en is versiering overgeschilderd.

Een minderheid van de scholen, 10 procent, ontvangt dit jaar nog wel Zwarte Pieten. Als reden geven scholen dat de discussie aan hun regio voorbijgaat. In de lokale gemeenschap zou het aan draagvlak ontbreken voor licht geschminkte Pieten. Anderen noemen praktische bezwaren: zo zouden de Pieten uit de omgeving komen, en zonder schmink herkend worden.

Een enkele school beslecht de Zwarte Pietendiscussie op eigen wijze. Zo hebben een aantal Zeeuwse scholen Piet helemaal in de ban gedaan. De goedheiligman arriveert daar alleen. Scholengroep Albero, waar 26 Zeeuwse scholen onder vallen, is bang dat Piet altijd geassocieerd zal blijven met het racistische stereotype. Op een rooms-katholieke school uit Eindhoven worden Pieten helemaal niet meer geschminkt. Volgens het bestuur is dat een teken van een nieuwe start: 'We willen geen bevolkingsgroep dwarsliggen.'

Kick Out Zwart Piet, de actiegroep die strijdt tegen de racistische kenmerken van Zwarte Piet, noemt de massale overstap van scholen een kantelpunt. Volgens voorman Jerry Afriyie is er de afgelopen tien jaar veel geduld geoefend om uit te leggen wat er schort aan Zwarte Piet. 'Op een gegeven moment hoop je dat mensen dat inzien. Deze tendens bewijst dat wanneer je als minderheid doorzettingsvermogen hebt en opofferingsgezind bent, je resultaat zult boeken.'

Toch is het doel van KOZP nog niet bereikt. 'Er zijn een hoop scholen die zeggen: Zwarte Piet is niet racistisch, maar we gaan mee met de tijdsgeest. Maar je moet niet veranderen om mij een plezier te doen, je moet stoppen met Zwart Piet omdat je geen feest wilt vieren ten koste van een ander. Pas als dat besef er is, ben ik gerustgesteld.'

Vanwege het coronavirus heeft de Sint een karig ontvangst gekregen; de meeste scholen organiseren dit jaar geen intocht. In plaats daarvan zit de goedheiligman al klaar in het gebouw als leerlingen op school aankomen. Beurtelings brengen schoolklassen een bezoek aan Sinterklaas om verspreiding van het virus te voorkomen. Aan islamitische en reformatorische basisscholen gaat dit tafereel voorbij: het Sinterklaasfeest wordt bij hen vaak niet gevierd.

Met medewerking van Anne Oevermans, Zoë Spaaij en Heleen Oude Nijhuis.
Terug