NL
.
FAQ over Verdacht
FAQ over Verdacht
'Verdacht' is een KRO-NCRV 2Doc documentaire, gemaakt door Nan Rosens in samenwerking met Controle Alt Delete. Controle Alt Delete is een initiatief van Blikopeners en IZI Solutions en zet zich in tegen etnisch profileren en voor eerlijke en effectieve politiecontroles.

Waar gaat de documentaire over?
In de documentaire 'Verdacht' vertellen Nederlanders over hun bizarre en vernederende ervaringen met de politie. Ze zijn door hun huidskleur al bij voorbaat Verdacht. Iedereen beantwoordt in de documentaire dezelfde vraag: "Welke ervaring met de politie is jou het meest bij gebleven?" En dat zijn heftige verhalen.

Wie zijn de mensen in de documentaire?
De veertien Nederlanders die hun verhaal doen hebben verschillende beroepen: installateur, leraar, advocaat, militair, politieagent. Ze verschillen in leeftijd en in afkomst, maar hebben één overeenkomst: de politie wil regelmatig (onterecht zonder dat er sprake is van een overtreding) van ze weten wat ze hier doen, waar ze naar toe gaan en hoe ze heten.  

Wat voor verhalen worden er verteld?
De documentaire geeft een indringende kijk op onmacht, machtsmisbruik en vernedering, en hoe het voelt om bij voorbaat verdacht te zijn. De een vertelt over hoe hij onterecht werd vernederd ten overstaan van zijn moeder, de ander hoe hij is uitgemaakt voor aapje en nog een ander hoe zijn broek van zijn lijf is getrokken door collega agenten. De verhalen zijn heel uitlopend of verschillend maar allemaal intens en shocking.

Hoe weten we zeker dat de verhalen waargebeurd zijn?
Het probleem is dit: als burger kan je nooit hard maken wat er is gebeurd. De enige oplossing is filmen, maar daar reageren niet alle politiemensen goed op. Tegelijkertijd is er te weinig toezicht op wat agenten doen op straat. Staandehoudingen worden niet eens geregistreerd. Als je dan een klacht indient of een aangifte doet, dan is het jouw woord tegenover dat van een agent.

Het is belangrijk om te zien dat de 14 verhalen in deze documentaire niet op zichzelf staan. We hebben meer dan 1100 mensen gesproken bij voorvertoningen door heel Nederland. Voor veel mensen met een migratieachtergrond waren de verhalen herkenbaar.

Waarom komt de politie niet aan het woord in de documentaire?
Een documentaire is iets anders dan een journalistiek nieuws-item of reportage voor een actualiteitenrubriek. Een documentaire is een persoonlijke kijk van een maker op een bepaald onderwerp, in dit geval etnisch profileren door de politie. De onafhankelijke documentairemaakster Nan Rosens heeft ervoor gekozen de impact van staandehoudingen te laten zien door de ogen van degenen die het op straat meemaken. De kijker kijkt met hen mee en trekt na afloop zelf een conclusie.

De politie doet toch gewoon zijn werk, want iemand die heel jong is kan toch ook geen dure auto betalen?
Als dat het argument is, dan kun je beter de vraag stellen: waarom worden er dan zo weinig jonge witte-Nederlanders in een dure auto gecontroleerd? Die zouden die auto dan toch ook niet kunnen betalen? Dit heeft echt met huiskleur te maken en niet met de leeftijd en type auto. Want er zitten ook mannen in de documentaire die 50plus zijn en ook regelmatig door de politie aan de kant worden gezet.

Tijdens de politiecontroles worden ook weleens criminelen gepakt, dan werkt die aanpak van de politie toch?
Het is onduidelijk wat de opbrengst is van proactieve controles omdat die niet worden bijgehouden. Stel van de 100 personen is eentje 'crimineel' dan zijn 99 controles niet effectief. Rechtvaardigt een aanhouding 99 controles die niets opleveren? Bedenk: politiecontroles  hebben grote emotionele impact op de desbetreffende individu, hun omgeving en de gemeenschap waar zij toebehoren.

Waarom zitten er geen vrouwen in de documentaire?
Er zitten geen vrouwen in de documentaire omdat zij uiteindelijk niet voor camera hun verhaal durfden te vertellen. Zij gaven aan dat ze bang waren voor represailles op straat, wat de werkgever of collega's zouden zeggen en het krijgen van het stempel 'slachtoffer'. Deze angst heerste natuurlijk ook bij de mannen. Na het zien van de documentaire hebben inmiddels meerdere vrouwen aangeboden om hun verhaal op beeld vast te laten leggen mocht het er een deel 2 nodig zijn om mensen in te laten zien wat de impact is van etnisch profileren. Wij hopen dat niet het nodig is.

Waarom is de documentaire gemaakt?
In Nederland staat etnisch profileren al een paar jaar op de politieke agenda en is het, mede dankzij Amnesty Nederland en Controle Alt Delete, onderwerp van gesprek. Helaas weten veel mensen niet wat de impact van onterechte politiecontroles is. De politie hoort voor en van iedereen te zijn, maar na het bekijken van deze documentaire zul je zien dat dat niet het geval is. Hopelijk wordt het gesprek over etnisch profileren, mede door deze documentaire, op een andere manier gevoerd.

Op welke manier is Controle Alt Delete betrokken bij de documentaire?
In 2016 zat Dionne Abdoelhafiezkhan, mede-initiatiefnemer van Controle Alt Delete, bij Jeroen Pauw in de uitzending en sprak daar over etnisch profileren. Dat ging toen over dat de ervaring van rapper Typhoon helaas geen incident is. De documentairemaakster Nan Rosens heeft na deze uitzending contact opgenomen met Controle Alt Delete omdat zij vooral benieuwd was naar wie etnisch profileren overkomt en wat de impact is van zo'n controle. Controle Alt Delete heeft Nan voornamelijk geholpen met de research. Een groot deel van de geïnterviewden hadden eerder al een klacht over de politie hadden ingediend bij Controle Alt Delete.

Er wordt veel gediscussieerd over etnisch profileren, maar hoe vaak komt het eigenlijk voor?
Er zijn officieel geen statistieken omdat de politie geen data verzamelt van staandehoudingen. Het eerlijke antwoord is daarom: dat weet niemand. Maar als wij bij een bijeenkomst vragen "wie is er weleens onterecht staandegehouden?" gaan er bijna geen witte handen in de lucht. Wel handen met een andere kleur. Dit gebeurde bij de 20 voorvertoningen in heel Nederland. Controle Alt Delete is groot voorstander om de omvang van het probleem etnisch profileren in kaart te brengen. Dat kan alleen door van alle politiecontroles bij te houden wie, wanneer, door wie, waarom en hoe wordt staandegehouden of aangehouden. Tegenwoordig kan dat heel simpel gekoppeld worden aan de smarttelefoons die de politie al gebruikt om gegevens op te vragen.

Zou een diverser politiekorps kunnen helpen in het reduceren van etnisch profileren?
Een diversiteitbeleid gaat verder dan afvinken van hokjes en een bepaald percentage medewerkers. Het gaat over een fundamentele organisatie en cultuurverandering bij de politie, waarbij er een nieuwe norm wordt ingesteld in alle lagen van de organisatie met duidelijke consequenties wanneer die norm overgeschreden wordt.

Wat hopen jullie met de documentaire te bereiken?
Het liefst dat etnisch profileren helemaal stopt, maar voor nu willen we dat Nederlandse-Nederlanders stil staan bij de impact van politiecontroles op een individu, hun omgeving en gemeenschap waar zij toebehoren. We willen dat mensen met een migratieachtergrond gaan (in)zien dat zij er niet alleen voor staan, dat wat hen eventueel overkomt niet normaal is en nog belangrijk dat ze zich hierover kunnen uitspreken door bijvoorbeeld een melding te doen op www.controlealtdelete.nl. En tot slot willen we dat de politie en het ministerie van Justitie en Veiligheid zich gaat houden aan hun eigen missie: waakzaam en dienstbaar zijn voor alle Nederlanders.
Terug