NL
.
Boksbeugel en vlindermes om kinderen te beschermen
Bron: grutjes.nl
Boksbeugel en vlindermes om kinderen te beschermen
Lotte: "Ik had nog nooit gedemonstreerd tegen racisme." Ze wist niet wat haar overkwam. De gemeente verstopte hen achter het station, waar ze werd belaagd door neonazi's en hooligans.

Eigenlijk zou Kick Out Zwarte Piet in Tilburg demonstreren tijdens en bij de intocht van Sinterklaas. De gemeente schond echter hun demonstratierecht door ze aan de andere kant van de spoorlijn, achter het station een plek op een parkeerplaats te geven. Lotte ging erheen, dit is haar persoonlijke verslag.

Liever luisteren dan lezen? Dat kan hier.
Ik voel me bevoorrecht dat ik me nooit eerder zo onveilig heb gevoeld.

"Die zwarte pietendiscussie, is dat nou niet een keer klaar? Klopt, ik ben er klaar mee. Een symptoom van een veel groter probleem. Daarom ging ik zondag vol optimisme mezelf eens solidair tonen. Ik had nog nooit gedemonstreerd tegen racisme. Het was afschuwelijk: ik ben uitgescholden, bespuugd en bedreigd: er rolden tranen over mijn wangen.

Ik had al niet echt zin om te gaan en jij hebt ook geen zin om dit te lezen. Het is een naar onderwerp en het moet maar eens klaar zijn met deze onzin. Maar had ik een excuus? Ik vond van niet. Dat de discussie nog steeds bestaat was voor mij de reden om te gaan. Tien minuten fietsen, gewoon aanwezig zijn, luisteren, en dan weer fijn op de bank met een kopje thee. Een kleine moeite voor de goede zaak, dacht ik.

Ik wist natuurlijk dat ik een warzone binnen ging, maar ik werd meer gegrepen door de situatie dan ik had verwacht. Niet omdat de leuzen, voor en tegen, iets nieuws bevatten. De aantallen, daar schrok ik van. Een groepje van 30 demonstranten, omringd door minstens zoveel politie. In de stad overal politiebusjes. Op weg naar de demonstratie is de weg geblokkeerd: ik kan niet verder. Ik zie een grote groep mensen die op z'n plaats wordt gehouden door de politie. Anderen wachten op afstand tot ze verder kunnen fietsen. Ik stap als enige met de fiets naar voren en loop op een politieagent met helm af. Ik vraag zo rustig mogelijk of ik nog bij de demonstratie van Kick Out Zwarte Piet aan kan sluiten. Later op het NOS journaal zie ik dat de groep waar ik zojuist op af liep een groep van 48 pro Zwarte Piet demonstranten is die op dat moment gearresteerd wordt wegens het verstoren van de openbare orde. Ze zijn in het bezit van vuurwerk en boksbeugels.

"Even verderop vraag ik me af waar de demonstratie is, maar besef dan dat ik er recht tegenaan kijk: tussen het station en de fietsenstalling staat een kleine groep mensen die bordjes omhoog houden. In een cirkel van honderd meter eromheen staan groepjes politieagenten, sommigen te paard. Buiten die kring van politie minstens zoveel mensen die de demonstratie van een afstandje bekijken. Ik wurm me door die groep heen, vertel de politie dat ik graag wil aansluiten en sluit aan. De groep waar ik me net doorheen wurmde bestaat volgens mijn inschatting uit drie types: mensen die wel willen maar niet durven aan te sluiten, sensatiezoekers en - de grootste groep van de 'toeschouwers' - volwassen mannen en vrouwen die zo hard en lomp tegen me schreeuwen dat ik ze niet eens versta. Enkelen hebben legerkisten en bomberjacks aan, kortgekapt haar.

De officiële demonstratie is afgeschaft omdat de gemeente de veiligheid niet kan waarborgen. Daarom houden de actievoerders het kort: want demonstreren op een onzichtbare plek; hoeveel demonstreren is dat nog? Binnen de demonstranten heerst een inclusieve sfeer en er zijn mensen van alle leeftijden en afkomsten, schat ik. Het wordt me snel duidelijk dat er weinig Tilburgers zijn. Ik ben blij met de redelijkheid, rust, humor en begrip voor elkaar onder de demonstranten. "Zwarte Piet moet weg, maar we kunnen hem natuurlijk een fijn plaatsje geven in het Rijksmuseum: dat is gewoon zeven dagen per week open en dan kun je 'm daar bezoeken als je 'm mist". Iedereen lacht, maar er heerst een schril contrast met de grimmigheid om ons heen en de ernst van de hele situatie is onmogelijk te negeren.

Het vriendelijk en vreedzaam protest komt dus eerder aan z'n eind. Als ik om me heen kijk zie ik in elke richting politie: in een grote cirkel om me heen. Veilig voel ik me daar niet echt door: want hoe kom ik bij mijn fiets of überhaupt, naar huis? Misschien naïef, maar het was nooit in me opgekomen dat als de demonstratie klaar was ik niet naar huis zou kunnen. Ik wilde een uurtje solidair zijn, heb een appel mee en een beker thee; en dan wilde ik gewoon weer naar huis.

Ik app een vriend uit verbazing en schets de situatie. De vriend vraagt: "Moet ik me zorgen maken?" Ik weet eigenlijk niet wat ik moet zeggen. Ik denk dat het wel goed komt, maar ik besef dat ik twijfel en mijn wenkbrauwen trekken samen van teleurstelling. De social media divisie van Omroep Brabant interviewt ondertussen de oudste witste man uit het gezelschap die roept "dat het allemaal toch niet kan!!" Of die nou in het voor- of tegenkamp zit: helpen doet dat niet echt. Gelukkig wordt initiatiefnemer Jerry Afriyie ook geïnterviewd, door diverse media. Ik ben onder de indruk van hem. Ondanks de grimmige sfeer (we horen knallen en vuurwerk op de achtergrond) blijft hij continu redelijk en vreedzaam. Als een vrouw met haar zwart geschminkte kind langsloopt en begint te schelden, antwoorden enkele demonstranten met een koortje van "kick out zwarte piet!". Jerry zegt rustig dat ze beter niets kunnen zeggen omdat "dit is wat ze wil. Ze heeft een kind bij zich en het enige dat anderen zullen zien is een groep mensen schreeuwend naar een vrouw met kind." Berichtgeving is een mijnenveld. Een andere vrouw staat me scheldend te filmen van achter een groepje politie. Ik kijk de vrouw aan, onderzoekend en nieuwsgierig naar haar blik. Ze kijkt terug en spuugt dan op de grond. Een dag later zie ik in het Brabants Dagblad een grote foto van Jerry: net eentje waarop hij extreem boos kijkt. Zo had ik hem helemaal niet onthouden.

Als de grootste groep demonstranten naar een trein is geëscorteerd door de politie, blijft nog ongeveer de helft over. Sommigen zijn met de bus vanuit Amsterdam, anderen met een auto uit andere regio's. Ik durf niet goed alleen naar huis te fietsen dus wacht af wat de rest doet. Ik vraag me af of ik me aanstel, totdat ik drie boomlange kerels met elkaar hoor afspreken om samen naar hun auto's te lopen: alleen durven ze niet. Ik spreek met vijf andere mensen af even koffie te gaan drinken in een cafeetje dichtbij. "Als we de koffie op hebben zal het allemaal wel wat zijn afgekoeld en kunnen we eindelijk naar huis". We zijn één van de weinigen die uit Tilburg komen. "Vrienden van me durfden niet mee", zegt een vrouw. Voor de zoveelste keer binnen één uur slaat de realiteit in mijn gezicht. Op weg naar het cafeetje worden we door een haag van jonge mannen opgewacht: de precieze scheldwoorden en intensiteit van agressie laat ik hier maar achterwege. Ik voel me sterk en kan de lawine van geweld makkelijk negeren; maar ik sta op scherp en ondanks mijn strakke blik ontsnapt geen enkele beweging van de mannen aan mijn oog.

Als we voorbij de haag zijn komen wat mensen achter ons aan. Ik aarzel. Iemand van 'ons' zegt: "Ik denk dat we terug moeten". Ik maak een inschatting van de situatie en stem in. Dezelfde honderd meter terug naar de politie, weer bedolven onder scheldwoorden, recht in mijn gezicht. Ik vind het bizar. Ik begrijp niet wat ik deze mannen heb aangedaan om zulk geweld te moeten verdragen. Ik denk aan Sylvana Simons. Weer terug bij af op het beschermde plein zeggen twee oudere vrouwen tegen de politie: "Ik wil wel even zeggen dat ik absoluut niet bang ben!". Ik ben wel bang en wil naar huis. Ik spreek een politieagent aan en kan daarbij zoals altijd vertrouwen op mijn rationaliteit en kalmte in crisissituaties, maar van binnen kolkt een zware massa. "Ik wil zo langzamerhand wel naar huis", de politieman knikt en ik word door drie (!) agenten naar mijn fiets geëscorteerd. Zelfs op afstand dringt het geroep, gescheld en gejoel binnen. Ik kan prima acteren. Behalve gescheld en opmerkingen over wat ik allemaal wel niet moet doen, word ik bedreigd met verkrachting vanuit een groep van ongeveer twintig volwassen mannen. Daarna fiets ik eindelijk naar huis, alleen.

Ik voel me bevoorrecht dat ik me nooit eerder zo onveilig heb gevoeld. Het is misschien daarom dat ik zo enorm teleurgesteld ben. Ik ben teleurgesteld dat ik niet op een veilige manier kan zeggen wat ik denk. Ik ben teleurgesteld dat er zoveel haat bestaat. Ik ben teleurgesteld dat mensen niet begrijpen hoe belangrijk een demonstratie als die van Kick Out Zwarte Piet is: als een vermoeiende discussie die een symptoom is van een veel groter probleem. Ik ben teleurgesteld in Gemeente Tilburg die het recht op demonstratie niet heeft kunnen garanderen. Ik ben teleurgesteld in de opkomst. Ik ben teleurgesteld in iedereen die neutraal is. Ik ben teleurgesteld in iedereen die het gesprek niet aan wil gaan: ongeacht of je nu voor of tegen Zwarte Piet bent. Ik ben teleurgesteld in iedereen die hier wel een mening over heeft, maar niets doet. En ja, ook ik hoor vaak bij die laatste groep oordelende mensen op de bank, achter mijn eigen voordeur of schermpje.

Ik ben daarom dankbaar voor alle mensen die op het plein om me heen staan. Mensen die nu niet naar huis durven omdat ze ergens voor staan. Mensen die het gesprek met anderen aan durven gaan; hoeveel energie en zelfs veiligheid dat dan ook kost. Ik ben dankbaar voor mensen als Jerry, die dit al jaren doen en ondanks het eindeloze geweld dat op hen wordt afgevuurd een vreedzaam protest kunnen voeren (zie de organisatie #KickOutZwartePiet). Ik ben dankbaar voor de politiemannen die hun professionaliteit voorop zetten en mij ongeacht hun persoonlijke mening een veilige uitweg boden.

Een dag later ben ik dankbaar dat je dit helemaal hebt gelezen en open staat voor de dingen om je heen. Ik wil absoluut geen medelijden omdat ik me oncomfortabel, angstig en boos voelde. Ook vind ik het niet fijn om over mijn angst, boosheid of teleurstelling te praten: ik deel ook liever gezellige foto's of ga liever een biertje met je drinken. Maar er knaagt iets aan me. De demonstratie werd verplaatst naar een niet zichtbare plek, er wordt door sommige media eenzijdig bericht en de tegenvallende grootte van de groep (keer op keer ernstig bedreigde) vreedzame demonstranten wordt door sommigen gebruikt om iets te zeggen over de algemene mening van de Nederlandse bevolking: 'er is maar een handjevol mensen dat zwarte piet racisme vindt'. Ik weiger te geloven dat er meer mensen in dit land tegen gelijkheid zijn, dan ervoor, maar die eerste groep spreekt zich duidelijk harder uit. Een groot gedeelte van die tweede groep durft niet meer. Deze intensiteit en schaal van haat kan alleen een podium krijgen wanneer teveel mensen 'neutraal' zijn en zich niet willen of durven scharen achter onze grondrechten.

Ik besef me vandaag pas dat het vuurwerk en de boksbeugels ook voor mij waren bedoeld. Dat is hard: meerdere mensen wilden mij met een boksbeugel slaan. Omdat ik op een plein stond. Omdat ik iets vind. Een man uit die groep die opgepakt werd vertelt op het NOS journaal: "wij willen onze kinderen gewoon beschermen". Zijn kind beschermen, tegen mij.

Ik ga hier geen mensen mee bereiken die voor Zwarte Piet zijn en dat is ook niet echt de bedoeling. Wie een mening heeft over Zwarte Piet, daar wil ik graag een vriendelijk, open en gezellig gesprek mee voeren en vooral geen monoloog tegenaan gooien. Maar voor iedereen die denkt: ik vind er ook wel wat van, maar ik heb andere dingen te doen, ik heb geen zin om me er mee te bemoeien of ik laat het liever over aan anderen: wil je dan nog eens je prioriteiten checken? Bedenken welke rechten er van wie worden geschonden? Hoe belangrijk die rechten zijn? En vooral: hoe snel die rechten kunnen veranderen wanneer een kleine groep hard te horen is en een andere groep niet of nauwelijks? Ik ben me gisteren in ieder geval kapot geschrokken en vandaag trillen mijn handen soms nog. "De heetste plaatsen in de hel worden gereserveerd voor hen die, in een periode van morele crisis, hun neutraliteit blijven behouden." Dat verzin ik niet zelf, die quote is al bijna achthonderd jaar oud (van Dante Alighieri). Dus volgende keer ga ik weer: nog banger, geef ik toe, maar het is de volgende keer nog meer nodig."

Lotte

Wil je doneren aan Kick Out Zwarte Piet, en zo onder andere juridische hulp voor slachtoffers van bedreiging mogelijk maken, en nieuw protest volgend jaar? Kijk dan hier.

Stay tuned bij Grutjes. Binnenkort meer over de rol die Eindhovens gemeenteraadslid Tjerk Langman speelde bij het ophitsen van neonazi's en hooligans tegen Lotte, en tegen de protesten van KOZP in Eindhoven.
Terug