NL
.
Dwarsliggers
Dwarsliggers
Deze week maakte activist Jerry Afriyie via sociale media bekend dat hij definitief zijn beveiligerspas kwijt is - en dus zijn werk. Afriyie had zich in 2014 tegen zijn arrestatie tijdens een anti-Zwarte Piet-demonstratie verzet - eerst werd hij vrijgesproken, maar in hoger beroep werd hij toch veroordeeld tot een boete. Waarop zijn pas als beveiliger door de politie werd ingenomen. De rechter oordeelde deze week dat dat volgens de regels was, maar stelde voor om buiten de rechtszaal tot een oplossing te komen. Afriyie: "Zo stelden ze de inzet van een mediator voor. Maar alle initiatieven werden verworpen door de politie. ... Wat mij het meeste is bijgebleven, is de terugkerende vraag van de politie of ik ooit nog tijdens een intocht zou protesteren als ze mijn pas terug zouden geven."

Huh? Ik was er niet bij, maar als dit écht gezegd is, dan heeft de politie een probleem. Afriyie is door zijn aanhoudende strijd tegen Zwarte Piet een geliefd haatobject - lees de vunzigheid die hij op sociale media over zich heen krijgt - maar hij is oprecht over waar hij voor staat: racisme in Nederland aankaarten, bewustzijn kweken en zo de Nederlandse samenleving "beter maken". De manier waarop hij dat doet, daar mag iedereen van alles van vinden, maar het gaat nu over een principe: als Nederlandse burger heeft hij het volste recht om te demonstreren - de suggestie, als die werkelijk gedaan is, dat de teruggave van zijn pas afhankelijk is van zijn bereidheid in te binden, lijkt verder onderzoek waard. Dit lijkt op jennen, wraakzucht.

In een vitale democratie bestaat respect voor kritische dwarsliggers. Hef dat verbod op, geef die pas terug.

En in dezelfde categorie: 'Vertrouwen is emotie, Ton." Dat zijige voorlichtersproza zeurde lang na in mijn hoofd, nadat ik vorige maand de beelden had bekeken van de aanhouding van Zembla-journalist Ton van der Ham. Van der Ham mocht niet filmen bij de lezing van Adrienne Cullen, slachtoffer van een medische blunder van het UMC en daardoor ten dode opgeschreven. In 2015 wilde het UMC haar in ruil voor een schadevergoeding nog een zwijgcontract aanbieden, maar voortaan zou volledige openheid worden betracht - ook in de vorm van een jaarlijkse lezing die haar naam draagt.

Nieuwe transparantie, maar niet voor onderzoeksjournalist Van der Ham, die hardhandig door beveiligers werd afgevoerd toen hij stond te wachten op Cullen, die hij - op haar voorspraak - toch zou mogen interviewen na haar lezing. Hij bracht enkele uren in een politiecel door.

Deze week werd bekend dat het UMC driftig in de vlek blijft wrijven: Van der Ham heeft een toegangsverbod van een jaar gekregen. Hij mag het ziekenhuis alleen in "indien hij spoedeisende of acute psychiatrische hulp nodig heeft". Mocht hij zich gezond en wel in het ziekenhuis vertonen - bijvoorbeeld om zijn werk te doen - dan wordt hij "aangehouden en overgedragen aan de politie". De aangifte wegens huisvredebreuk blijft gehandhaafd.

Was ik het UMC, dan ging ik op zoek naar een nieuwe woordvoerder - het krampachtige machtsvertoon jegens Van der Ham echoot de sfeer van paniekerige intimidatie rondom de affaire Cullen zelf. Wat een incident leek, wordt nu een affaire.

"Vertrouwen is emotie, Ton."

Cullen zelf wilde wel door Van der Ham gefilmd worden. Haar doel was volledige openheid - mij dunkt dat ze daar ook recht op heeft. Cullen: "Dus ook over de pogingen om ons in 2015 een zwijgcontract te laten ondertekenen. En hoe ontzettend onaangenaam het voor ons was dat ze ons het zwijgen probeerden op te leggen."

Eerst een zwijgcontract, nu een toegangsverbod - het geeft wel aan dat de omslag naar transparantie en openheid bij het UMC nog niet helemaal voltooid is. Cullen, vorige maand: "Het UMC is er heel onzeker van geworden. Oude gewoonten blijken hardnekkig, ook al heeft het ziekenhuis toegegeven dat ze gefaald heeft. Maar het gaat om een publieke instelling die door de belastingbetaler betaald wordt. Dus moeten ze ook rekenschap afleggen tegenover die belastingbetaler." En aan de media. Cullen hoopte dat het UMC zich nu "minder verzet tegen openheid".

Nee dus.

Van der Ham lijkt me een bijtertje, maar hij is niet voor niets onderzoeksjournalist geworden. Zijn aanhouding en het absurde toegangsverbod slaat als een boemerang terug richting UMC.

Misschien kan hij de volgende Adrienne Cullen-lezing houden?
Terug