NL
.
Kruisverhoor Landry Mawungu Directeur (Minderhedenforum) over diversiteitsstudie
Kruisverhoor Landry Mawungu Directeur (Minderhedenforum) over diversiteitsstudie

Kruisverhoor Landry Mawungu Directeur (Minderhedenforum)

Alarmerend. Zo zijn de cijfers over discriminatie tegenover etnisch-culturele minderheden, zegt Landry Mawungu. Zijn bron: een langverwachte survey over diversiteit en samenleven die Vlaanderen deze week onder ogen kreeg (DS 9 mei). 'Een onderzoek van 330 pagina's lang. Maar wat haalt de koppen in de media? Drie zaken: dat een deel van de mensen van Turkse origine (39 procent, red.) de geloofswetten boven de Belgische wet plaatst, een minderheid begrip toont voor extremistisch geweld en mensen thuis vooral de eigen taal spreken. Over de andere resultaten - discriminatie tegenover etnisch-culturele minderheden - horen we bitter weinig. De bevoegde minister (Liesbeth Homans (N-VA), red.) heeft nagelaten om dat scherp te veroordelen.'

39 procent van de Turkse Belgen dat zijn geloof boven de wet stelt: dat is toch problematisch?

'We moeten dat niet minimaliseren. Maar ik verwacht van een beleidsmaker wel dat ze genuanceerd met een rapport naar buiten komt. De cijfers over participatie in het onderwijs, de arbeidsmarkt, discriminatie op huurmarkt: daar wordt niets over gezegd. Heel pijnlijk voor veel bevolkingsgroepen.'
   
Doet de N-VA dat om electorale redenen?

'Voor een stuk wel, denk ik. Maar het heeft ook te maken met de visie van de N-VA op integratie. Ofwel vind je dat nieuwkomers zich moeten assimileren, en de opinies van Belgen helemaal moeten overnemen. Je moet dan perfect Belgisch worden ...'

En elkaar de hand drukken?

'Natuurlijk is de opkomst van een partij zoals Islam zorgwekkend. Maar het is niet zo dat 39 procent van de Turkse gemeenschap voor zulke partijen zou kiezen'
    
'Bijvoorbeeld. Ofwel is integratie een wederzijds proces. Mensen mogen verschillen van elkaar. En ook de ontvangende samenleving leert om te gaan met een nieuwe realiteit, van meertaligheid bijvoorbeeld.'
    
Maar het geloof boven de wet stellen, is toch meer dan een brug te ver?
    
'Je kunt die vraag en het antwoord daarop op twee manieren interpreteren. Ik geloof echt niet dat 39 procent van de Turken de sharia wil invoeren. Maar stel je hen de vraag: je geloof of de wet?, dan is het antwoord "geloof". Dat is net eigen aan iemand die gelooft. Zou je hen vragen: "wil je de sharia invoeren?", dan zou het antwoord heel anders zijn.'
    
Minimaliseert u het probleem nu niet?

'Maar wat leren we nu uit die vraag? Als iemand vanwege zijn geloof nooit abortus zou plegen, is dat helemaal niet in strijd met de wet. Zolang zij anderen niets opleggen, is er geen probleem.'
    
Binnenkort is onverdoofd slachten verboden. Dat is een probleem voor die 39 procent?

'Het lijkt alsof mensen met een migratieachtergrond eerst tolerant moeten zijn voor holebi's, voor we racisme aanpakken'
    
'Dat vormt mogelijk een spanningsveld, ja. Net zoals er spanningen waren binnen de Vlaamse Gemeenschap bij de invoering van de abortuswetgeving. Wetgeving leidt nu eenmaal tot botsingen. Maar hebben we onszelf toen ook de vraag gesteld of onze samenleving mislukt was? Die framing is verkeerd. Laat ons maar botsen. Maar laat ons ook onthouden dat verschillen tussen Vlamingen er mogen zijn.'
    
Veel autochtone Vlamingen zijn bang dat moslims vroeg of laat de wet zullen dicteren.

'Het is dan aan beleidsmakers om de nuance in het debat te brengen. En natuurlijk is de opkomst van een partij zoals Islam zorgwekkend. Maar het is niet zo dat 39 procent van de Turkse gemeenschap voor zulke partijen zou kiezen.'
    
De dag waarop het onderzoek werd voorgesteld zat de voorzitter van Islam in de studio van de VRT.

'Dat was fout. Op die manier ging het debat niet meer over de studie, maar over de partij Islam. De VRT mag met die man in debat gaan, maar op die dag waren er veel interessantere gesprekken te voeren over integratie en samenleven. Dat raakte helemaal ondergesneeuwd.'

Moet die partij verboden worden?

(lange stilte) Mijn persoonlijk standpunt is dat partijen die zich die zich schuldig maken aan het schenden van de mensenrechten, zoals de gelijkheid tussen man en vrouw, geen plaats hebben in de politiek. Een verbod mag nooit willekeurig zijn, natuurlijk. Het moet passen binnen een stevig, internationaal kader van mensenrechten.'
    
Is er een voedingsbodem in Brussel voor Islam?
    
'Dat er mensen op stemmen - hoe weinig ook - betekent dat er toch een zekere voedingsbodem is. Maar naar mijn aanvoelen zal die partij niet plots erg groot worden. Het is wel belangrijk om de mensen die vatbaar zijn voor de partij - niet per se uit religieuze overtuiging - aan boord te houden. Uit het integratieonderzoek bleek nogmaals dat discriminatie op de huisvestingsmarkt erg vaak voorkomt. Tegelijk voelen veel mensen met een migratieachtergrond zich thuis in ons land. De opdracht is nu om die uitsluitingsmechanismen te doorbreken. Dan zal onze samenleving hechter worden.'
    
Gelooft u in het nut van migrantenpartijen zoals Be.One in dat debat?

'Ik vind het label "migrantenpartij" maar niks. Maar ik geloof wel in actief burgerschap en politiek engagement. Als mensen zich niet meer terugvinden in de bestaande partijen of vinden dat hun thema's te weinig aan bod komen, is de logica in onze democratie dat nieuwe partijen ontstaan. Maar mijn hoop is dat Be.One een partij wordt waarin iedereen zich kan terugvinden, net als wij ons in een partij kunnen terugvinden die van oorsprong "wit" is.'

Mag een schepen weigeren om iemand te trouwen die hem de hand niet schudt?
    
'Elkaar de hand schudden moet niet volgens de wet. Dus kan een schepen niet weigeren een koppel te huwen.'
    
Maar wie de hand niet schudt, schendt onze normen en waarden, vindt de Mechelse schepen Marc Hendrickx (N-VA).
    
'Onze normen en waarden zijn toch dat we respectvol met elkaar omgaan. Een hand, een kus, een schouderklopje, een hand op het hart: dat is volgens mij allemaal respectvol.'

Bij het binnenkomen drukten we elkaar spontaan de hand. Ik zou raar opgekeken hebben als u zou geweigerd hebben.

'Je verwacht je aan vaste patronen. Als dat verandert, is het normaal dat je denkt: oei, wat is er aan de hand? Maar we leven in een superdiverse samenleving, en een hand weigeren hoeft niets offensiefs te betekenen. Dat wil niet zeggen: "Neen, ik wil u niet begroeten." We zouden toch een waaier aan begroetingsvormen mogelijk moeten maken.'
    
Mag iemand - zoals de jood Aron Berger - op de lijst staan, in de gemeenteraad zitten of schepen worden, en vrouwen geen hand schudden?
    
'We moeten naar redelijke oplossingen zoeken. Iemand moet in zijn dienstverlening voor de bevolking altijd neutraal en binnen het wettelijk kader handelen. Hoe moet die persoon dan mensen begroeten? Ofwel leg je onze manier van groeten - een hand of een kus - op als norm. Of je kan het voorbeeld van Justin Trudeau(premier van Canada, red.) volgen, die moslima's begroet door zijn hand op zijn hart te leggen. Dat toont ook een groot teken van respect. Ofwel moeten wij alles op dezelfde uniforme manier doen, ofwel omarmen we pluralisme.'
    
Daar gelooft de Vlaming niet in. Slechts 18 procent vindt dat de westerse manier van samenleven strookt met die van moslims.
    
'Daaruit zou ik nog niet concluderen dat de integratie mislukt is. De survey (die peilde naar de visie van mensen van Belgische, Turkse, Marokkaanse, Roemeense, Poolse en Congolese origine, red.) is een eerste stap, maar verdere analyse volgt nog. Binnen de gemeenschappen zijn er ook veel verschillen. Jongeren en ouderen zullen niet dezelfde antwoorden gegeven hebben.'

Verwacht u dat jongeren dan positiever zijn over diversiteit?

'Bijvoorbeeld. Maar op de studiedag werd ook al verteld dat mensen die geboren zijn in België holebi's beter aanvaarden dan nieuwkomers. Die trends zijn héél belangrijk. Tegelijk moeten we ons afvragen: wanneer vinden we objectief gezien dat de integratie in onze samenleving gelukt is? Als mensen uit elke gemeenschap dezelfde antwoorden geven als autochtone Vlamingen? Belemmeren de verschillen echt het samenleven?'
    
Holebi's beter aanvaarden, volstaat niet.
    
'Natuurlijk moet die kloof dicht, en moeten we meer openheid creëren over seksuele geaardheid. Maar homofobie, seksisme en racisme bestrijden, dat is één en dezelfde strijd. Die verschillende vormen van discriminatie worden veel te veel tegen elkaar uit gespeeld. Het lijkt alsof mensen met een migratieachtergrond eerst tolerant moeten zijn voor holebi's, voor we racisme aanpakken.'

Hoe moet het dan wel?

'De identiteitsontwikkeling bij jongeren is een cruciale fase. Als jongeren zich niet gewaardeerd voelen om wie ze zijn, reageren ze ook negatiever op verschillen van anderen. We moeten jongeren met een migratieachtergrond dus mét al hun verschillen gaan waarderen. Op federaal niveau gebeurt amper iets tegen racisme. Het nationaal actieplan (van N-VA-staatssecretaris Zuhal Demir, red.) is er nog altijd niet. Dat zou nochtans een sterk signaal zijn. Geweld tegen transgenders of holebi's is even erg als geweld tegenover welke kansengroep dan ook. Belangrijk is wel dat al die vormen van geweld worden benoemd en veroordeeld.'

Wat doet het Minderhedenforum?

Het Forum vertegenwoordigt etnisch-culturele verenigingen in het maatschappelijk en politiek debat. 19 organisaties zijn lid zijn van het Minderhedenforum, zoals de Federatie van Marokkaanse Verenigingen, Merhaba vzw, het Platform van Afrikaanse Gemeenschappen, de Unie van Turkse Verenigingen. Sinds vorig jaar is de 28-jarige Landry Mawungu er directeur. Hij volgde Wouter Van Bellingen op.
Terug